Beslissingen met betrekking tot het levenseinde: palliatieve sedatie en euthanasie
Wanneer mensen de laatste levensfase bereiken en binnen afzienbare tijd zullen overlijden, kunnen er bepaalde moeilijk behandelbare symptomen optreden. Om die te bestrijden, om te vermijden dat ze een bron van onnodig lijden worden en om maximaal comfort te bieden aan de patiënt is er de mogelijkheid tot palliatieve sedatie.
Voor vele mensen is het onderscheid tussen Palliatieve sedatie en euthanasie vaag.
Palliatieve sedatie kan een onderdeel zijn van geslaagde palliatieve zorg.
Bij palliatieve sedatie wordt een patiënt tijdens zijn/haar laatste levensdagen in slaap gehouden met slaapverwekkende medicatie. Door deze sedatie wordt het bewustzijn van de patiënt verlaagd waardoor hij/zij de klachten (bv. pijn, angst, felle onrust , ademnood ...) niet meer voelt tot het natuurlijke moment van overlijden.
Sedatie is geen euthanasie
Palliatieve sedatie is geen euthanasie en heeft dus niet als doel het leven te verkorten. Het beoogt een maximaal comfort van de terminale patiënt. De dosering en het type medicatie hangen af van de noden van de patiënt en kan waar nodig aangepast worden. Men kan er voor kiezen het bewustzijn van de patiënt niet volledig of niet de hele tijd uit te schakelen zodat de patiënt nog kan reageren of contact kan hebben met zijn/haar familie.
Onze benadering
- In het kader van onze palliatieve zorgverlening volgen we een uitgebreide en strikte procedure voor palliatieve sedatie.
- We houden niet alleen rekening met fysieke symptomen, maar ook met de levensvisie van de patiënt, met het geloof en wensen en de wensen van familieleden en naasten.
- We hebben waar nodig een interdisciplinaire benadering en vragen gespecialiseerd palliatief advies om te bepalen of de symptomen in kwestie inderdaad alleen via palliatieve sedatie kunnen worden verlicht.
- We zorgen voor een zo goed mogelijke communicatie met de patiënt en de naasten. Bij een wilsbekwame patiënt verzekeren we ons van de geïnformeerde toestemming van de patiënt. We voorzien de nodige uitleg en respecteren de nodige bedenktijd.
Hebt u vragen over palliatieve sedatie? Neem contact op met het Palliatief Support Team via (t) 056 62 33 82
In België is euthanasie of actieve levensbeëindiging door een arts op vraag van de patiënt geregeld in de wet van 28 mei 2002. Iedereen heeft het recht om de vraag naar euthanasie te stellen aan een arts. Dit betekent niet dat de vraag van de patiënt moet ingewilligd worden, wel dat ze volledig ter sprake moet komen.
Onze artsen en zorgverleners staan altijd klaar voor de patiënt, maar de patiënt kan een arts niet verplichten om mee te werken aan euthanasie. Patiënten zullen wel altijd geholpen worden in ons ziekenhuis door een andere arts te vinden die wil meewerken aan euthanasie, wanneer voldaan is aan de wettelijke bepalingen.
Wettelijke bepalingen
Om euthanasie aan te vragen, moet er voldaan worden aan een aantal voorwaarden:
- Er is een geschreven verzoek dat vrijwillig, overwogen, herhaald en niet tot stand is gekomen als gevolg van externe druk.
- De patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze situatie.
- Het lichamelijke en/of psychische lijden is aanhoudend en ondraaglijk, en kan niet worden verzacht.
- De toestand van de patiënt is te wijten aan een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening.
- De patiënt is een wilsbekwame meerderjarige.
- De patiënt is een oordeelsbekwame minderjarige. De psycholoog of kinderpsychiater beslist over de oordeelsbekwaamheid van de minderjarige.
Terminale patiënten
- Wanneer de behandelende arts een vraag voor euthanasie krijgt, wordt een gedetailleerd stappenplan gevolgd. Bij terminale patiënten behandelen we de euthanasievraag in een context van palliatieve totaalzorg. We respecteren vanzelfsprekend de wettelijke bepalingen. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de visie die eraan ten grondslag ligt. Vanuit de christelijke inspiratie van het ziekenhuis gaan wij op een interdisciplinaire en weldoordachte manier om met elk verzoek tot euthanasie.
- We willen in de eerste plaats een luisterend oor bieden aan de patiënt en herhaaldelijk het gesprek met hem aangaan om zo het verzoek tot euthanasie uit te klaren. We nemen daarvoor de nodige tijd en we betrekken een multidisciplinair team van zorgverleners. We staan de patiënt bij in de bespreking met zijn naasten en we verzekeren ook nazorg.
- Niet elke vraag naar euthanasie blijkt na gesprekken met de patiënt een vraag naar euthanasie te zijn. Soms gaat het om een verlangen naar enerzijds minder pijn of anderzijds nabijheid. Door een interdisciplinaire aanpak, waarbij meerder hulpverleners betrokken worden kunnen veel patiënten ook op een andere manier tevreden gesteld worden waardoor hun verzoek om euthanasie niet herhaald wordt. Wanneer de vraag toch herhaald wordt, wordt de patiënt hierin gehoord en hanteert de behandelende arts samen met het palliatief support team en verplegend personeel het stappenplan euthanasie.
Ethische afwegingen bij het levenseinde
Zeker naar het levenseinde toe moet zorg nog altijd bijdragen tot de menswaardigheid van de persoon. Zorg mag geen lijden toevoegen aan het leven. We moeten ethisch nadenken of wat we doen wel het goede is voor deze patiënt. Palliatieve zorg probeert vooral ’leven toe te voegen aan de dagen’. Ons palliatief support team speelt een centrale rol bij het bevorderen van de totaalzorg rond het levenseinde: nl. de patiënt samen met zijn/haar naasten aan het einde van het leven zo zorgvuldig en menselijk mogelijk benaderen.
Niet-terminale patiënten
Wanneer een niet terminale patiënt een vraag heeft voor euthanasie voorziet de wet bijkomende stappen:
- De behandelende arts moet een bijkomende arts raadplegen: dat kan een psychiater zijn of een specialist van betrokken aandoening.
- Er moet minimum 1 maand zijn tussen het opstellen van het schriftelijke verzoek en de eigenlijke euthanasie-uitvoering.
- Binnen ons ziekenhuis moet de behandelende arts ook advies vragen aan het comité voor medische ethiek. Het ethisch comité antwoordt binnen de twee weken.
Hebt u vragen over euthanasie? Neem contact op met het Palliatief Support Team via 056 62 33 82
Interessante websites
